تمیزی و بهداشت استخرها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا آلودگی آب می‌تواند باعث بیماری‌های مختلف شود. یکی از روش‌های رایج و پرکاربرد برای ضدعفونی کردن استخرها استفاده از کلر مایع است. این روش با وجود مزایا و معایبش، در بسیاری از استخرهای عمومی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب استفاده از کلر مایع برای استخر پرداخته و نکات مهمی در مورد کاربرد آن ارائه می‌دهیم.

کلر چیست؟

کلر یک ماده شیمیایی می‌باشد که در صنعت تصفیه و ضدعفونی کاربرد دارد. کلر در انواع بسیار مختلفی وجود دارد که دو نوع بسیار کاربردی آن در صنعت تصفیه و ضدعفونی، هیپوکلریت سدیم و هیپوکلریت کلسیم می‌باشد. هیپوکلریت سدیم با فرمول شیمیایی Na(CIO) آب ژاول یا کلر مایع می‌باشد که به دلیل ارزان بودن استفاده زیادی در تصفیه و ضدعفونی آب استخر دارد ولی از لحاظ کیفیتی بسیار نامناسب و آسیب‌زا و خطرناک می‌باشد. هیپوکلریت کلسیم با فرمول شیمیایی Ca(CIO)2 کلر جامد نامیده می‌شود که به صورت پودر و قرص موجود است و به سبب خلوص بسیار بالا و کیفیت مناسب، بهترین انتخاب برای ضدعفونی و تصفیه آب استخر می‌باشند.

کلر مایع یا آب ژاول با فرمول شیمیایی Na(CIO) به نام هیپوکلریت سدیم شناخته می‌شود. هیپوکلریت سدیم یک کلر مایع می‌باشد که تفاوت زیادی با کلرهای جامد یا هیپوکلریت کلسیم دارد. اگر چه تاثیر کلر مایع از لحاظ سرعت عملکرد نسبت به کلرهای جامد بیشتر می‌باشد ولی معایب بسیار زیاد و جبران ناپذیری دارد.

تفاوت کلر مایع و کلر جامد

استفاده از کلرهای مایع به تدریج با آمدن پودر و قرص کلر رو به کاهش است. کلر مایع بسیار سریع تجزیه می‌شود و با قرار گرفتن در معرض نور خورشید و گرما به سرعت اثر خود را از دست می‌دهد و نیاز است تا دوباره از آن استفاده کنید ولی کلرهای جامد میزان کلر در استخر را برای مدت طولانی نگه می‌دارند و سبب حفظ سلامت آب استخر و شناگر می‌شنود.

یکی دیگر از تفاوت‌های کلر مایع و کلر جامد، تفاوت قیمتی آن‌ها می‌باشد. کلر مایع بسیار ارزان بوده و به همین سبب بسیاری از صاحبین استخرها از این کلر برای ضدعفونی استخر خود استفاده می‌کنند و از معایب جبران ناپذیر آن اطلاعی ندارند.

کلرهای مایع حاوی مقدار بسیار زیادی از گاز کلر یا اسید هیپوکلرو می‌باشند که تاثیر بسیار زیادی در کاهش Ph آب استخر دارند. اسید هیپوکلرو یک گاز بسیار قوی می‌باشد و در صورتی که کلر مایع در مکان مناسب نگهداری نشود سبب انفجار و آتش‌سوزی می‌شود. شرایط ایده آل برای نگهداری از کلر مایع، مکانی خشک و خنک و دور از تابش مستقیم نور آفتاب می‌باشد.

کلرهای جامد به دلیل وجود کلسیم سبب افزایش سختی آب استخر می‌شوند و وضعیت Ph آب استخر را ثابت نگه می‌دارند و خاصیت آب را اسیدی نمی‌کنند.

معایب استفاده از کلر مایع

کلر مایع یکی از رایج‌ترین مواد ضدعفونی‌کننده استخر است، اما استفاده از آن با چالش‌ها و معایب قابل توجهی همراه است؛ از جمله:

کاهش Ph و اسیدی کردن آب استخر

کلر مایع خاصیت اسیدی دارد و تاثیر مستقیمی بر Ph آب می‌گذارد. در حالت استاندارد باید میزان Ph بین 7.2 الی 7.8 تنظیم شود که این بازه خاصیت آب را در حالت بازی نگه می‌دارد. ولی استفاده از کلر مایع به دلیل انتشار اسید هیپوکلرو میزان Ph آب استخر را پایین می‌آورد و سلامت آب استخر را به خطر می‌اندازد. همچنین اسید هیپوکلرو یا گاز کلر در صورت استشمام سبب مسموم شدن و آسیب‌های جدی به سیستم تنفسی و ریه می‌شود.

توصیه می‌شود اگر از کلر مایع برای ضدعفونی آب استخر استفاده می‌کنید طبق دستورالعمل و مقدار بسیار کمی از آن را به استخر اضافه نمایید تا آب حالت اسیدی پیدا نکند. توجه داشته باشید که میزان کلر آب استخر باید بین 1 الی 3ppm تنظیم شود. توصیه می‌شود در صورت استفاده از کلر مایع به ازای هر متر مکعب 1 الی 2 میلی گرم کلر مایع استفاده شود.

از بین بردن تاسیسات استخر در طول زمان

کلرهای مایع به سبب خورندگی ای که دارند در مرور زمان سبب پوسیدگی لوله‌های استخری و آسیب به سیستم تصفیه آب استخر می‌شوند. برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به تاسیسات استخر و پرداخت هزینه‌های سنگین برای تعمیرات و تعویض آنها توصیه می‌شود که از پودر کلر یا قرص کلر استفاده نمایید.

از بین بردن رنگ کاشی‌های استخری

استفاده از کلر مایع برای شستشو و ضدعفونی کردن آب استخر سبب می‌شود تا در طول زمان کاشی‌های استخر رنگ اولیه خود را از دست بدهند. این موضوع، زیبایی استخر شما را از بین می‌برد. همچنین استفاده از کلر مایع سبب ایجاد خورندگی در کاشی‌های استخری و زنگ زدگی نرده‌ها و پله‌های استخری نیز می‌شود.

آسیب به سلامت شناگر

کلر مایع حاوی مقدار زیادی گاز کلر می‌باشد که استفاده از آن در آب استخر خطر آسیب جدی به ریه و سیستم تنفسی را افزایش می‌دهد. همچنین ترکیب شدن مقدار زیادی از کلر مایع با آب استخر سبب اسیدی شدن خاصیت آب می‌شود. اسیدی شدن آب استخر سبب سوزش شدید چشم و در بسیاری از موارد التهاب و عفونت‌های چشمی می‌شود. همچنین سلامت پوست انسان را به خطر می‌اندازند و موجب ایجاد خارش‌های پوستی و قرمزی پوست می‌شود.

مزایا استفاده از کلر مایع

ضد عفونی کنندگی قوی

آب ژاول یا کلر مایع به عنوان یک ضدعفونی کننده قوی بشمار میرود و در از بین بردن ویروس ها ، قارچ ها ، و سایر میکروب های موجود در آب تاثیر گذار است. از بین رفتن میکروب ها و آلودگی های موجود در آب ، سلامت شناگر را از این لحاظ تامین میکند.

قیمت مناسب و در دسترس بودن

آب ژاول یا کلر مایع به نسبت سایر مواد ضدعفونی کننده ، قیمت بسیار پایینی دارد و به راحتی در دسترس است. این ویژگی اب ژاول را به یک گزینه اقتصادی و مقرون به صرفه تبدیل کرده است.

سرعت تاثیرگذاری بالا

استفاده از آب ژاول یا کلر مایع میتواند به سرعت تمامی میکروارگانیسم های اب را از بین ببرد و سلامت و بهداشت اب را حفظ کند. این موضوع ممکن است در باقی مواد ضدعفونی کننده کمی زمان ببرد.

مهار کردن جلبک ها

آب ژاول یا کلر مایع علاوه بر قدرت ضدعفونی بالا، خاصیت ضد جلبک و خزه هم دارد و شفافیت را به استخر شما باز میگرداند. استفاده از اب ژاول میتواند تا حد زیادی از رشد جلبک ها جلوگیری کند و پایداری را به استخر شما بازگرداند.

نکات ایمنی قبل از استفاده از کلر مایع

• حتما قبل از استفاده از کلر مایع از دستکش و ماسک ایمنی استفاده نمایید.
• از کلر مایع طبق دستورالمعل و با رعایت نکات ایمنی استفاده نمایید.
• استفاده بیش از حد از کلر مایع سبب اسیدی شدن خاصیت آب استخر می‌شود.
• در صورت برخورد کلر مایع با پوست، چندین مرتبه پوست خود را آب بکشید و در صورت ایجاد التهاب و قرمزی شدید به پزشک مراجعه کنید.
• قبل از استفاده از کلر مایع، میزان کلر استخر خود را اندازه‌گیری نمایید و دقت نمایید که میزان Ph نیز بین 7.2 الی 7.8 تنظیم شود.

سخن پایانی

اگر برای سلامت خود و شناگر ارزش قائل هستید به هیچ عنوان از کلر مایع استفاده نکنید. استفاده از کلر مایع به دلیل عواقب جبران ناپذیری که دارد به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. بهترین روش برای تصفیه و ضدعفونی آب استخر، استفاده از کلرهای جامد می‌باشد. زیرا این نوع از کلرها تاثیر بسیار کمی بر Ph آب استخر دارند وخلوص بالای آنها سبب حفظ میزان کلر در آب برای مدت طولانی می‌شوند و تجزیه پذیری آنها به مراتب بسیار پایین‌تر از کلرهای مایع می‌باشد.

کلرهای جامد در انواع مختلف پودر و قرص موجود هستند و خلوص آنها از 65 الی 90 درصد شروع می‌شود. انتشار گاز کلر نیز در کلرهای مایع بسیار بالا می‌باشد و این موضوع سلامت شناگر را تهدید می‌کند.